liên tục các sự kiện từ xung đột chính trị, tới lạm phát và dịch bệnh đã khiến cho giá đồng tăng trưởng ổn định từ đầu năm. Dù vậy, những yếu tố tương trợ cho giá khó có thể duy trì trong khoảng thời kì dài.
bít tất tay chính trị xúc tiến sức mua trên thị trường
Từ đầu năm tới nay, giá đồng tăng 7,3% lên 10,473 USD/tấn, và hoàn toàn vượt trội so một số mặt hàng kim loại khác như vàng hay bạch kim. Chỉ số MXV-Index kim khí tăng 2% lên mức 2.224 điểm. Theo Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), đây là chỉ số mô tả sự biến động của các mặt hàng ở Sở đang được liên thông với thế giới gồm: bạc, bạch kim, đồng, quặng sắt, nhôm, chì, thiếc, kẽm và niken.
Hiện nền kinh tế toàn cầu đang phải đối mặt với áp lực lạm phát do giá năng lượng và lương thực tăng mạnh, trước ảnh hưởng của những găng tay địa chính trị ở khu vực Biển Đen. Chỉ số Bloomberg Commodity Index (BCOM), đo lường “rổ hàng hóa” gồm: dầu, khí đốt, kim loại công nghiệp, và các loại ngũ cốc như: đậu tương, tiểu mạch, đã tăng 25% từ đầu năm tới nay.
kim loại đồng vốn được coi là chỉ báo sức khỏe của nền kinh tế toàn cầu, bởi giá đồng có khuynh hướng tăng khi các hoạt động sinh sản, kinh dinh phát triển, tuy nhiên, đà tăng trong thời kì bây giờ của thị trường nhiều khả năng phản ánh các kịch bản bị động hơn.
Cụ thể, sức mua trên thị trường đồng cốt phát xuất từ những lo ngại về tình trạng nguồn cung bị thắt chặt. Nga và Ukraine tuy không chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu nguồn cung, nhưng xung đột giữa 2 nước khiến phí luyện đồng trở thành đắt đỏ hơn, và cũng làm ngắt quãng chuỗi cung ứng ở khu vực châu Âu. Bên cạnh đó, sức mua cũng gia tăng trên thị trường trong bối cảnh các mỏ đồng ở Peru, nơi chiếm hơn 20% khối lượng xuất khẩu của thế giới, phải tạm dừng hoạt động vì các cuộc biểu tình của người dân.
Dịch bệnh ở Trung nhà nước tăng áp lực lên giá
So với sự biến động mạnh mẽ của nhiều loại hàng hóa như: dầu thô, lúa mì, thị trường đồng có được sự tăng trưởng đều đặn hơn. Giá lập đỉnh cao nhất mọi thời đại ở mức 11,096 USD/tấn vào ngày 7/3, tuy nhiên sau đó tức tốc giảm mạnh, bởi sức mua gặp phải lực cản lớn đến từ các thông tin tiêu cực từ Trung Quốc.
Trung Quốc hiện là hố xí thụ đồng số 1 thế giới, chiếm hơn 50% sản lượng mỗi năm, nên giá đồng thường gắn liền với triển vọng tăng trưởng của nền kinh tế lớn thứ 2 toàn cầu.
Hiện nước này đang sang trọng đợt bùng phát dịch lớn nhất từ năm 2020 đến nay, với gần 150.000 ca nhiễm. Để duy trì đích “Không Covid”, các nhà chức trách đã thực hành nhiều phương pháp chống dịch nghiêm nhặt ở các đô thị lớn như: Thượng Hải, Thâm Quyến hay Cát Lâm. Đáng chú ý, Thượng Hải và Thâm Quyến là 2 mũi nhọn của nền kinh tế Trung Quốc, nên việc phong tỏa và cấm đường đã làm cho nhiều hoạt động sinh sản, cũng như vận tải rơi vào trạng thái bị đình trệ.
Cảng Thượng Hải và Thâm Quyến là 2 cảng biển lớn thứ 1 và thứ 4 trên thế giới, dù vẫn đang hoạt động, nhưng công suất bị giảm đáng kể vì lệnh hạn chế đi lại cũng như số lượng tổng kho công nghiệp nhân lực làm việc tại các cảng bị cắt giảm. Hãng tin Reuters cũng cho biết, số lượng tàu đang neo chờ cập bến ngày càng tăng, thậm chí phải chuyển hướng sang các cảng khác, như cụm cảng Ninh Ba-Chu Sơn.
Nhiều chuyên gia dự đoán rằng, tình trạng tắc nghẽn chuỗi cung ứng trên toàn cầu sẽ trở nên trầm trọng hơn do giá cước thuê tàu gia tăng, còn thời kì chờ xếp dỡ tại các cảng cũng bị kéo dài. Các hoạt động xuất du nhập đồng của Trung Quốc cũng đang ở trong tình trạng bị bại, khiến cho mức tồn kho nội địa liên tiếp giảm. Hiện mức dự trữ đồng trên Sở Thượng Hải đã giảm 57% về 42.621 tấn trong vòng 3 tuần, và cũng là mức thấp nhất cùng kỳ kể từ năm 2018 tới nay.
Không chỉ thiếu hụt về nguồn cung, triển vọng canh thụ đồng của Trung Quốc vẫn rất tiêu cực, do ảnh hưởng từ cuộc khủng hoảng thanh khoản của thị trường bất động sản. Nhiều doanh nghiệp lớn, tiêu biểu là tập đoàn Evergrande, vẫn đang xoay sở để trả nợ trái phiếu trong bối cảnh nguồn tiền mặt cạn kiệt, và chẳng thể gia tăng doanh thu vì các hoạt động xây dựng, và đầu tư bất động sản bị trì hoãn vì dịch bệnh.
Bên cạnh đó, mật độ dân số cao của Trung Quốc cũng là thách thức đối với công cuộc hạn chế sự lây lan dịch bệnh ở nước này. Các chuyên gia cũng dự báo, Trung Quốc sẽ chẳng thể duy trì các biện pháp chém này trong thời kì dài, để tránh làm cho nền kinh tế rơi vào tình trạng suy thoái.
Có thể thấy, những tác động bị động kể trên là yếu tố ngăn trở dòng vốn của các nhà đầu tư đến với thị trường đồng và rất có thể sẽ gây áp lực lên giá trong khoảng thời kì sắp tới.
Tác động gián tiếp từ những chính sách tiền tệ
Bên cạnh những yếu tố căn bản về cung cầu, giá đồng còn chịu ảnh hưởng nhất định từ sự thay đổi trong các chính sách tiền tệ của các nền kinh tế lớn.
Trong tháng 3 vừa qua, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) đã tiến hành nâng lãi suất thêm 25 điểm căn bản lần trước tiên kể từ năm 2018, nhà băng Trung ương Anh (BOE) cũng tiến hành nâng lãi suất lần thứ 3 trong vòng 4 tháng lên 0,75%. Những động thái này đều cho thấy, các nhà hoạch định chính sách đang ưu tiên đích khiên chế lạm phát. dụng cụ theo dõi lãi suất, CME Watch Tool cho thấy có tới 66,6% khả năng FED sẽ tăng lãi suất thêm 50 điểm cơ bản trong kỳ họp tháng 5 sắp tới, để đưa mức lãi suất điều hành lên 0,75%-1,0%.
Các chính sách thắt chặt tiền tệ này sẽ làm giảm dòng tiền được lưu thông, và buộc các nhà đầu tư sẽ phải rút bớt vốn khỏi các thị trường tài chính, trong đó có thị trường đồng. Ngoài ra, việc tăng lãi suất cũng sẽ làm chậm tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế, và gián tiếp làm giảm nhu nhà cầu thụ đối với đồng.
Hiện Trung Quốc và Liên minh châu Âu là 2 khu vực kinh tế lớn vẫn đang duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng. nhà băng Trung ương châu Âu (ECB) vẫn duy trì mức lãi suất 0% từ năm 2016 đến nay và chẳng thể cắt giảm thêm. nhà băng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) dù đã có những động thái cắt giảm mức dự trữ bắt buộc và những cam kết sẽ tương trợ nền kinh tế, tuy nhiên, những đợt bơm thanh khoản của PBOC trong thời gian vừa qua đều nhỏ giọt và không đáng kể so với quy mô của nền kinh tế Trung Quốc, nên cũng không mang lại những tác động tích cực đối với thị trường đồng.
Theo Sở giao thiệp Hàng hóa Việt Nam, thị trường đồng hiện vẫn đang trong giai đoạn tăng trưởng đều đặn, tuy nhiên, đà tăng có thể sẽ không kéo dài do những áp lực kép đến từ cả nguyên tố cung cầu, lẫn các chính sách vĩ mô.